Oktober was voor de markten een maand vol onaangename verrassingen. Het Israëlisch-Palestijns kruitvat vatte opnieuw vuur. De olieprijs knalde (tijdelijk) omhoog, uit schrik dat ook andere landen uit het Midden-Oosten zich in de strijd zouden mengen. Amerikaanse Treasuries piepten even door de grens van 5%, voor de eerste keer sinds 2007. En ook de beter dan verwachte economische cijfers uit de VS vielen niet in goede aarde; terwijl iedereen verwachtte dat de Amerikaanse economie zou slabakken, nam het bbp in het derde kwartaal net toe met liefst 4,9% op jaarbasis (zie kadertje).
Dat de Amerikaanse economie in het derde kwartaal zo sterk groeide lijkt voor een neutrale toeschouwer fantastisch nieuws. Maar niet voor beleggers. Het betekent namelijk dat de Federal Reserve (Fed) de rente nog langer op een hoog niveau zal moeten houden. Zeker ook omdat de arbeidsmarkt nog steeds in goede vorm is, de industrie nog op een hoog toerental draait, consumenten blijven uitgeven en de inflatie aan de hogere kant blijft. En dat is natuurlijk geen goed nieuws voor aandelen, die baat hebben bij een lagere rente.
Net als haar Europese evenknieën liet de Fed de beleidsrente ongewijzigd in oktober. Hoewel de kans volgens ons ondertussen groot is dat de rentepiek nu echt bereikt is, worden de verwachtingen over een eerste renteverlaging verder in de toekomst opgeschoven. De markten verwachten nu ten vroegste ergens midden 2024 een eerste renteknip, en er wordt eveneens een minder steile verlaging ingeprijsd. Ook dat is weinig positief voor de aandelenmarkten.
De stijgende rente. De stevige retoriek van de centrale banken. De inflatie die maar niet afkoelt. De Amerikaanse bankencrisis in maart. Geopolitieke conflicten. 2023 bracht meer dan genoeg tegenwind om de aandelenmarkten aan het wankelen te krijgen. Alleen: de eerste zeven maanden leken beleggers – met uitzondering van wat tijdelijke dips – nauwelijks een krimp te geven.
De jongste maanden kwamen er dan toch twijfels. Zowel in augustus als september gaven de markten terrein prijs – overigens niets ongewoons voor deze maanden. Wel minder gewoon was dat beleggers ook in oktober vaker op de verkoopknop dan op de koopknop drukten. Zeker voor de Amerikaanse beurs was dat uniek. Drie negatieve maanden op rij voor de S&P 500: dat gebeurde pas één keer eerder tussen 1993 en 2023.
Sommige beurzen tekenden in oktober zelfs een correctie op. Dat betekent dat ze minstens 10% daalden sinds hun laatste hoogtepunt. Onder meer de S&P 500, Nasdaq en MSCI Emerging Markets Index gingen in correctie; de STOXX Europe 600 bleef maar net gespaard. Zo’n correctie is natuurlijk niet uitzonderlijk; het hoort bij de cyclische aard van de aandelenmarkten. Zoomen we bovendien even uit, dan ziet het plaatje er voor 2023 nog steeds erg goed uit: de Euro Stoxx 50 kleurde eind oktober nog steeds groen (+7,1%), net als de S&P 500 (+9,2%, vooral dankzij een handvol grote techbedrijven) en de Nasdaq (+22,8%). De rode vlek in de zee van groen zijn nog steeds de groeilanden (-4,3% voor de MSCI Emerging Markets).
De obligatiemarkten hebben er een volatiele maand opzitten, zowel in Europa als in de Verenigde Staten. Ondanks de jojo-bewegingen, eindigen Europese obligaties op ongeveer hetzelfde niveau als aan het begin van de maand. In de VS was het verhaal anders. Het rendement op Treasuries (Amerikaanse staatsobligaties met een looptijd van 10 jaar) klom tegen eind oktober een stevige 36 basispunten hoger, tot een niveau van 4,93%. Europese obligaties presteerden afgelopen maand dan ook duidelijk beter dan Amerikaanse obligaties:
Verenigde Staten |
Europa |
|
---|---|---|
Overheidsobligaties
|
-1,2%
|
+0,4%
|
Investment Grade-bedrijfsobligaties1 |
-1,7%
|
+0,4%
|
High Yield-bedrijfsobligaties2 |
-1,2%
|
-0,3%
|
De gespannen situatie in Israël en Palestina domineerde het nieuws in oktober. Vanuit een marktperspectief was de grootste zorg een mogelijke bredere escalatie in de regio. Die vrees weerspiegelde zich dan ook in de olieprijzen. In de week na de heropflakkering van het conflict stegen die +7,5%, om tegen eind oktober uiteindelijk weer onder het niveau van vóór het conflict te dalen. De goudprijs klom 7,3% dankzij de vraag naar veilige havens; oktober was de beste maand voor goud sinds de Amerikaanse bankencrisis van maart.
Ook al was er de eerste dagen van november een rebound, dat hoeft nog niet te betekenen dat de aandelenmarkten uitgebodemd zijn. Dé bepalende factor is en blijft de rente. Die dicteert niet alleen de obligatiemarkten, maar ook de aandelenmarkten. Zolang de nervositeit op de obligatiemarkten niet gaat liggen, zal het ook voor de aandelenmarkten moeilijk zijn om een structurele opwaartse trend in te zetten. Eenmaal de onzekerheid vermindert, zal ook het plaatje voor aandelen positiever ogen. De druk van de hoge rente zal dan waarschijnlijk beginnen afnemen. Vroege koopjesjagers zijn zich hiervan bewust en we verwachten dat de buy-the-dip activiteit zal toenemen.
Hoewel obligaties op dit moment onze voorkeur genieten, betekent het niet dat aandelen in de onderste schuif liggen. Op lange termijn blijven aandelen de groeimotor van een portefeuille, en blijft het belangrijk om belegd te blijven in aandelen. Ook vandaag. Onze voorkeur gaat momenteel uit naar Europese aandelen. Ze zijn aantrekkelijker gewaardeerd dan Amerikaanse aandelen, en de Europese markten hebben een groter gewicht aan waarde-aandelen die beter kunnen gedijen in het huidige klimaat. Interessant is dat Europese aandelen de afgelopen twee maanden gelijkaardig presteerden dan Amerikaanse, wat ongebruikelijk is gezien het marktsentiment (Amerikaanse aandelen hebben de neiging om het beter te doen in dalende markten).
Obligaties zijn op dit moment nog steeds de place to be voor beleggers. Op vlak van risico-rendement bieden ze betere troeven dan aandelen. Omdat de rentepiek wellicht bereikt is, kan het nu ook een geschikt moment zijn om hogere rendementen voor langere tijd vast te leggen, en dus de duratie van uw obligatieportefeuille te verlengen. Obligaties met een lange looptijd leveren momenteel een rendement dat mooi boven de inflatieverwachtingen op lange termijn ligt. Als u de duratie van uw obligatieportefeuille verlengt, dan koopt u obligaties die pas over langere tijd aflopen. Dit doet u als u verwacht dat de rente niet verder zal stijgen, omdat uw obligaties dan meer waard worden; ze betalen immers een vast rentebedrag dat aantrekkelijker wordt vergeleken met nieuwe obligaties die later - in een dalende rentemarkt - minder opbrengen.
In het obligatiesegment gaat onze voorkeur nog steeds uit naar Investment Grade-obligaties omdat die én kwaliteit én rendement bieden. Ze bieden vandaag niet alleen bescherming tegen koopkrachtverlies, op langere termijn zijn de rendementen voldoende hoog om de inflatie te kunnen verslaan. We wagen ons nog steeds niet aan het High Yield-segment. Er bestaat nog altijd een risico dat de economische groeivertraging tot een recessie leidt, en dat laat zich het eerst voelen bij obligaties met een lagere rating (deze uitgevers hebben in principe een hogere kans om kopje onder te gaan).
Beleggingsproducten zijn onderhevig aan risico’s. Ze kunnen zowel omhoog als omlaag evolueren en de kans bestaat dat de belegger het bedrag van zijn belegging niet recupereert. Elke beleggingsbeslissing dient in overeenstemming te zijn met het Financial ID (beleggersprofiel) van de cliënt. De prognoses in dit artikel zijn gebaseerd op veronderstellingen, ramingen, meningen en hypothetische modellen van Deutsche Bank AG Bijkantoor Brussel die onjuist kunnen blijken te zijn en dienen alleen ter illustratie. Dit artikel en de informatie die het bevat vormen geen beleggingsadvies.
Nog geen cliënt? Blijf toch op de hoogte over onze beleggingsopportuniteiten en nieuwigheden binnen onze beleggingsdiensten.
U kunt op elk moment uitschrijven.
24 oktober 2023
1 'Investment Grade'-obligaties zijn obligaties van uitgevers waarvan de financiële situatie als solide wordt beschouwd. Ze hebben een rating van AAA tot BBB- bij Standard & Poor's, of een equivalente rating bij Moody's of Fitch. Hoe hoger de rating, hoe groter de kans dat de belegger op de eindvervaldag wordt terugbetaald door de uitgever (behalve bij faillissement).
2 'Non-Investment Grade'-obligaties (High Yield) zijn obligaties van uitgevers waarvan de financiële situatie als veel riskanter wordt beschouwd. Ze hebben een rating tussen BB+ en D bij Standard & Poor's, of een equivalente rating bij Moody's of Fitch. Omdat het risico op wanbetaling door High Yield-uitgevers aanzienlijk hoger is, bieden ze een potentieel hoger rendement dan 'Investment Grade'-obligaties.