Goud blijft beleggers verleiden

Goud presteerde uitzonderlijk goed in 2024, beter dan de meeste grote activaklassen, en bevestigt zijn sleutelrol in de diversificatie van portefeuilles. In de loop van het jaar bereikte de goudprijs ongeveer 40 nieuwe historische records, met een stijging van ongeveer 26%. Die stijging is te verklaren door de doeltreffende rol als indekking tegen de toenemende (geo)politieke onzekerheid en volatiliteit¹ van de markten.

De veranderende renteverwachtingen vormden een grote uitdaging voor goud in 2024, een trend die zich begin 2025 voortzette na de publicatie van sterke resultaten op de Amerikaanse arbeidsmarkt in december en januari. Ondanks de forse stijging van de Amerikaanse dollar en de obligatierendementen was de goudprijs opmerkelijk veerkrachtig. Die robuustheid vertaalt zich in de toegenomen economische en geopolitieke onzekerheid, met name ten opzichte van het economische en handelsbeleid dat we mogen verwachten van president Trump.

Bovendien heeft de sterke stijging van de aandelenmarkten sommige institutionele beleggers ertoe aangezet om goud in te slaan om hun portefeuilles te diversifiëren. En daarnaast bleef ook de ondersteuning van de centrale banken sterk. Hun aankopen bedroegen voor het derde jaar op rij meer dan 1.000 ton, met een serieuze versnelling in het vierde kwartaal tot 333 ton. Na een pauze van zes maanden kondigde de People's Bank of China (PBoC) een stijging aan van haar goudreserves met 5 ton in november en 10 ton in december.

Centrale banken versterken goudreserves in tijden van economische onzekerheid

Sommige analisten denken dat China nog meer goud zou kunnen verworven hebben via OTC-transacties. Ook regelmatige kopers zoals Polen, India en Turkije bleven eind 2024 goud toevoegen aan hun reserves. En landen als Kazachstan en Oezbekistan, die actief goud uitwisselden in beide richtingen, kochten in kleine hoeveelheden. De centrale banken lijken te hebben geprofiteerd van tijdelijke dalingen in de goudprijs om hun posities te versterken, terwijl de verkopen beperkt en vooral tactisch bleven naarmate de prijzen stegen.

In de toekomst richten we alle ogen op de gevolgen die een tweede mandaat van Trump zou kunnen hebben voor de wereldeconomie en de financiële markten. Zijn presidentschap zou de binnenlandse economie kunnen stimuleren, maar ook een zekere nervositeit kunnen opwekken bij beleggers wereldwijd.

Vooruitzichten 2025: gematigde klim voor goud, maar potentiële steunfactoren

De marktconsensus over belangrijke macro-economische variabelen zoals bbp-groei, obligatierendementen en inflatie suggereert een gematigdere goudklim in 2025. Een sterkere dan verwachte vraag van de centrale banken, een hernieuwde interesse in veilige havens of een snelle verslechtering van de financiële omstandigheden kunnen de koers echter ondersteunen.

Een ommekeer in het monetaire beleid, met een renteverhoging tot gevolg, zou daarentegen een uitdaging vormen, vooral aan de kant van de Federal Reserve (Fed). Bovendien zal de Chinese impact op de goudmarkt doorslaggevend zijn: consumenten bleven achter, terwijl beleggers een belangrijke rol speelden in de koersondersteuning. Die dynamiek zal echter afhangen van de impact van de handel, de douanerechten, de stimuleringsmaatregelen en de risicoperceptie. India zal in 2025 vermoedelijk een belangrijke motor blijven voor de vraag naar goud.

In dit stadium voorziet de marktconsensus dat de Fed haar rente slechts tweemaal zal verlagen in 2025, telkens met 25 basispunten (bp). De goudprijs heeft tot nu toe verrassend goed standgehouden in het licht van het geleidelijk afzwakken van de verwachtingen van verdere renteverlagingen de voorbije weken. De Europese centrale bank zal de rente daarentegen waarschijnlijk forser verlagen. De Amerikaanse dollar zal tegen het einde van het jaar naar verwachting 1,02 EUR/USD noteren, een niveau dat dicht bij het huidige niveau ligt.

De beslissingen van de Fed en de evolutie van de Amerikaanse dollar blijven belangrijke factoren voor goud. Maar zoals de voorbije jaren hebben aangetoond, zijn ze niet de enige bepalende factoren voor de prestaties.

De evolutie van de goudprijs zal op termijn waarschijnlijk afhangen van het samenspel van vier bepalende factoren:

1. Begrotings- en handelsbeleid van de VS

Een gunstiger begrotingsbeleid voor bedrijven, in combinatie met een 'America First'-aanpak, zou het vertrouwen van Amerikaanse beleggers en consumenten moeten versterken. Dat zou de risicobereidheid in de eerste maanden van het jaar kunnen bevorderen. De vraag blijft echter of dit beleid zal leiden tot inflatoire druk en verstoringen in de toeleveringsketens. De bezorgdheid over de staatsschuld, zowel in de Verenigde Staten als in Europa, komt bovendien opnieuw naar boven, met ook nog de aanhoudende geopolitieke instabiliteit in het achterhoofd. In die context kunnen beleggers worden aangespoord om hedgingsactiva zoals goud op te zoeken om zich tegen deze risico's te beschermen.

2. De Federal Reserve

Het monetaire beleid heeft een beperkte reikwijdte en de impact sijpelt met vertraging door, waardoor de beslissingen van de centrale bankiers om een bepaalde strategie voort te zetten, te pauzeren of om te keren moeilijker worden. Tot op heden is de Fed erin geslaagd de inflatie af te remmen zonder de economische dynamiek in het gedrang te brengen.

Het risico op een opvering van de inflatie in 2025 blijft echter bestaan. Historisch gezien steeg goud gemiddeld 6% tijdens de eerste zes maanden van een renteverlagingscyclus. De latere prestatie hangt doorgaans af van de duur en omvang van deze cyclus. Over het algemeen zou een soepelere Fed positief moeten zijn voor goud, terwijl een langere pauze of beleidsomkering op de investeringsvraag zou kunnen wegen. Maar zoals de voorbije twee jaar is aangetoond, hebben andere factoren momenteel een grotere impact op de goudprijs dan het monetaire beleid van de Fed.

3. Kan de Aziatische vraag aanhouden?

China en India zijn de grootste goudmarkten. Algemeen genomen vertegenwoordigt Azië meer dan 60% van de jaarlijkse fysieke vraag (exclusief centrale banken). Die bijdrage aan de prestatie van goud is onbetwistbaar. Vorig jaar versterkten Chinese en Aziatische beleggers de prestatie van goud, vooral in de eerste jaarhelft, en profiteerde de vraag in India van de lagere invoerrechten in de tweede jaarhelft. De rendementen op Chinese overheidsobligaties daalden onlangs tot een recordniveau, de vastgoedmarkt blijft verslechteren en ook de Chinese beurzen hadden het moeilijk tot het einde van de zomer in 2024. Hierdoor steeg de investering in goud vorig jaar met 25% - het hoogste jaarlijkse groeipercentage sinds 2020. De investeringsvraag in China steeg in 2024 met 20%, terwijl die in India met 29% steeg.

De vraag van de Chinese consument zal waarschijnlijk afhangen van de kracht van de economische groei, hetzij organisch, hetzij door stimuleringsmaatregelen van de overheid. Hoewel dezelfde factoren die de investeringsvraag in 2024 beïnvloedden nog steeds aanwezig zijn, kan het zijn dat goud zal moeten concurreren met aandelen en vastgoed.

India lijkt zich in een gunstige positie te bevinden. De economische groei blijft sterk en een stijging van de douanerechten zou minder impact hebben dan op andere handelspartners in de VS, door een veel kleiner handelstekort. Dat kan op zijn beurt de vraag van de goudconsumenten ondersteunen. Tegelijkertijd kenden de financiële beleggingsproducten in goud een opmerkelijke groei.

4. Centrale banken als kopers

De centrale banken kopen sinds 2009 netto goud. Hun aankopen overschreden voor het derde jaar op rij opnieuw de 1.000 ton, met een sterke versnelling in het vierde kwartaal tot 333 ton. Aangezien de aankopen van de centrale banken door het beleid worden gestuurd, zijn ze moeilijk te voorspellen, maar de meeste analisten verwachten dat de huidige trend zich zal voortzetten. De Wereldgoudraad verwacht dat de aankopen van de centrale banken in 2025 nog meer dan 1.000 ton zullen bedragen. Zelfs een vraag van ongeveer 500 ton, in overeenstemming met de langetermijntrend, zou een netto positief effect op de prestatie moeten hebben. De vraag van de centrale banken in 2025 zal deze verwachting waarschijnlijk overtreffen.

Goud speelt een gevestigde rol in de wisselreserves: het dient als waardereserve op lange termijn en als diversificatie, het presteert in crisistijden en houdt geen kredietrisico in. In een context van toenemende overheidsschuld en geopolitieke onzekerheid is de rol van goud stevig verankerd – en niet alleen voor de centrale banken.

Laten we kort de rol van goud als strategisch actief samenvatten:

1. Opbrengsten op lange termijn genereren

Beleggers hebben goud lange tijd gezien als een waardevol actief in onzekere tijden. Historisch gezien heeft het echter ook positieve rendementen op lange termijn opgeleverd, zowel in gunstige als in ongunstige economische periodes.

Enerzijds wordt goud vaak gebruikt als een investering om de rijkdom op lange termijn te beschermen en te doen groeien, maar anderzijds is het ook een consumptiegoed, door de vraag naar sieraden en technologie.

In tijden van economische onzekerheid is het de tegencyclische vraag naar investeringen die de goudprijs doet stijgen – het 'veilige haven'-effect. In tijden van economische expansie ondersteunt de vraag naar procyclische consumptie dan weer de prestaties.

Om dit in cijfers te illustreren: de goudprijs in USD is sinds 1971 met 8% per jaar gestegen.

2. Diversificatie verbeteren

Goud onderscheidt zich door een negatieve correlatie met aandelen en andere risicovolle activa, een correlatie die versterkt wanneer deze laatste dalen. Tijdens de financiële crisis bijvoorbeeld, verloren aandelen en andere risicovolle activa aan waarde, net als vastgoed en de meeste grondstoffen. Goud daarentegen hield stand en steeg tussen december 2007 en februari 2009 in USD zelfs met 21% in waarde. Tijdens de plotse terugval van de beurzen in 2020 en 2022 bleef goud positief presteren.

Op enkele uitzonderingen na was goud bijzonder efficiënt in tijden van systeemrisico, met positieve rendementen en minder globale portefeuilleverliezen. Goud kan echter ook een positieve correlatie vertonen met aandelen en andere risicovolle activa in stijgende markten.

Deze winst komt voort uit de dubbele aard van goud: het is zowel een belegging als een consumptiegoed. Zo wordt de prestatie van goud op lange termijn ondersteund door de inkomstengroei. Wanneer aandelen sterk stijgen, kan hun correlatie met goud toenemen (wat contra-intuïtief kan lijken). Dat komt door een rijkdomseffect dat de vraag naar goudconsumptie ondersteunt, alsook door de vraag van beleggers die bescherming zoeken tegen hogere inflatieverwachtingen.

We blijven gematigd optimistisch over de goudprijs, ondersteund door de officiële aankopen en de grote economische en geopolitieke onzekerheid. Opwaarts kan een escalatie van geopolitieke conflicten en een snelle verslechtering van de wereldwijde economische omstandigheden leiden tot grote vraag naar goud als veilige haven. Omgekeerd kan een sterke Amerikaanse economie in combinatie met een restrictiever monetair beleid van de Fed een aanhoudende neerwaartse druk uitoefenen op goud.

In 2025 zullen de centrale banken en ETF-beleggers naar verwachting de belangrijkste drijfveren van de vraag zijn, waarbij de economische onzekerheid de rol van goud als risico-indekking versterkt, maar de vraag naar juwelen onder druk zet. Zo zou goud een substantiële verbetering van de risicogewogen rendementen van portefeuilles kunnen bieden.

Is uw portefeuille nog aangepast aan de economische realiteit?

¹ Volatiliteit verwijst naar hoeveel en hoe snel de prijs van bv. een aandeel, een obligatie, een fonds of een index verandert in de loop van de tijd.