Farm for Good brengt landbouw, voedingsreuzen en natuur bij elkaar

Samengevat:

Farm for Good helpt landbouwers overstappen van biolandbouw naar agro-ecologie, wat leidt tot gezondere bodems en meer biodiversiteit.
De coöperatie biedt een platform voor kennisdeling en samenwerking tussen ondertussen 90 landbouwers en voedingsbedrijven.
Innovatie en duurzaamheid staan centraal, met steun van onderzoekscentra en financiële partners zoals Deutsche Bank.

Vier bevriende landbouwers die “de zaken anders willen aanpakken”. Zo start het verhaal van Farm for Good in 2019. Alle vier werken ze volgens bioprincipes, en toch vinden ze dat dit niet het eindpunt kan zijn. Biolandbouw is waardevol, zeker. Maar het moet ambitieuzer. De aarde en natuur moeten erbij winnen. En hun inspanningen moeten beter lonen. Biolandbouw naar een hoger niveau tillen: dat is hun plan. Op die manier komen ze uit op het concept agro-ecologie. Een benadering waarbij je niet alleen biologisch werkt, maar daarbovenop bijdraagt aan de regeneratie van de bodem en aan de biodiversiteit.

Stap voor stap

Alleen: je hebt kennis over de technieken en gewassen nodig, je moet ruimte en middelen hebben om te kunnen experimenteren, je moet afnemers vinden, en het moet bovenal rendabel zijn. Agro-ecologie: dat kan je als landbouwer onmogelijk in je eentje realiseren. “Aanvankelijk bundelden ze de krachten door tips en ervaringen uit te wisselen, zodat niemand twee keer dezelfde fout hoefde te maken”, vertelt Donatienne van Houtryve, ceo van Farm for Good. “Ze experimenteerden, innoveerden en deelden hun ervaringen met elkaar. Met vallen en opstaan verschoven ze stap voor stap van biolandbouw richting agro-ecologie."

Van mosterdzaad tot gele gerst

Landbouw is op zich al een uitdagend vak, te meer door de klimaatverandering. Daarbovenop ook volgens bioprincipes werken, maakt het nog uitdagender. Bij agro-ecologie komt daar nog bij dat je meer aan de aarde teruggeeft dan je er uithaalt. De bodem moet wemelen van leven en van nutriënten, in plaats van leeggezogen te worden. “In de praktijk vertaalt dat zich bijvoorbeeld in een veel langere en tragere teeltrotatie. In plaats van te roteren na 3 of 4 jaar, verleng je de cyclus naar 6-7 jaar, door bijvoorbeeld ook mosterdzaad, zonnebloemen, koolzaad of gele gerst toe te voegen aan de teelten”, geeft ze als voorbeeld. “Op die manier voed je de bodem, die ons op zijn beurt beter kan voeden. Als je beter voor de bodem zorgt, dan zorgt de bodem beter voor jou.”

Bruggenbouwers

De vier pioniers begrepen al snel dat samenwerking de belangrijkste sleutel was om in hun opzet te slagen. Doorheen de maanden prikkelden ze almaar meer nieuwsgierigen en vervoegden steeds meer geïnteresseerde landbouwers de groep. Vandaag werkt de organisatie als een bruggenbouwer. Ten eerste tussen landbouwers onderling om kennis en ervaringen te delen. Ten tweede door innovatie naar de akkers te brengen, onder meer via een samenwerking met een onderzoekscentrum. En ten derde door proactief afnemers te vinden die bereid zijn een faire prijs te betalen voor de oogsten, en een deel van de risico’s willen dragen die de transitie naar agro-ecologie met zich meebrengt. Agro-ecologie is een beweging die ecologisch, maar ook sociaal is. Vandaar het belang van samenwerking met de natuur, maar ook met alle spelers in de hele voedselketen.

Van 4 naar 90 landbouwers

Farm for Good telt vandaag bijna 90 aangesloten landbouwers. Het merendeel in Wallonië; pas recent stapten de eerste Vlamingen in. Alle landbouwers samen beheren zo’n 8.000 hectare, wat overeenstemt met 1% van het areaal in Wallonië. Farm for Good hoeft niet langer op zoek te gaan naar nieuwe landbouwers; de boeren in het netwerk zijn stuk voor stuk ambassadeurs voor het collectief. Sinds 2023 gaat Farm for Good ook door het leven als een coöperatie met vier werknemers. De organisatie werkt vandaag al samen met kleine en grote voedingsspelers zoals Puratos, les Tartes de Françoise, Ab InBev en Bister.

Die laatste is een Belgische fabrikant van sauzen en mosterd. “Bister wilde de productie van mosterdzaad herlokaliseren van Canada naar België, en zette daarvoor met ons een samenwerking op. Vorig jaar plantten 18 van onze boerderijen 50 hectare mosterdzaad aan. Dit jaar doen er 35 boerderijen mee, goed voor 150 hectare”, vertelt Donatienne van Houtryve.

Bliksemronde met Donatienne van Houtryve

Wat is het beste advies dat u kreeg als ondernemer?
Doe het gewoon, praat er geen jaren over.

Welke goede raad zou u andere ondernemers geven?
Samen ga je verder. Omring je met experten.

Waarop bent u het afgelopen jaar het meest trots geweest in uw job?
De volumes die onze landbouwers hebben verzet en de bereidheid van de industrie om hen te vergoeden aan een correcte prijs.

Bent u ook in uw privéleven met gezonde voeding bezig?
Ik at al bewuster sinds ik kinderen heb. Ik koos al vaker voor bio. Sinds ik bij Farm for Good werk, trek ik volledig de kaart van bio en hecht ik veel meer belang aan lokale teelt.

Wat is uw ultieme professionele droom?
Dat elk kind weet en begrijpt waar die wortel op hun bord vandaan komt.

Waar kan u veel geld aan uitgeven?
Vakanties (de bergen in Zwitserland!) en voeding.

En waaraan niet?
Zaken die niets bijdragen. Prullen.

Hoe gaat u met geld om?
Mijn vermogen beheer ik zelf. Ik beleg een beetje voor mezelf (vooral passief) en daarnaast heb ik een periodiek beleggingsplan voor de kinderen.

Wat is de beste en slechtste investering die u ooit deed?
De slechtste is een typische beginnersfout: onvoldoende diversifiëren. Lesje geleerd … De beste investering: tijd geven aan een project dat zinvol aanvoelt. Ik heb een betere levensbalans en minder stress.

Welk financieel advies geeft u uw kinderen?
Voorlopig leg ik de focus op leren sparen. Ik probeer dat visueel te maken. De kinderen kunnen geld in een envelop steken, en ze weten dat er na een jaar een aangename verrassing in die envelop zal zitten.

“Op die manier kan Bister 100% Belgische biomosterd maken. De landbouwers krijgen een juiste prijs, en houden een marge over die hen het vertrouwen geeft om verder te innoveren en te investeren. Bister zorgt ook voor financiële garanties, zodat de landbouwers ruimte krijgen om te experimenteren, en om in het ergste geval te mislukken. Dat is vrij uniek.”

De juiste prijs

Farm for Good hanteert een ultratransparant prijsbeleid. Zowel de landbouwers als de afnemers kennen de kostenstructuur en weten hoe de prijzen berekend worden. “De landbouwers krijgen meer dan twee derde van het geld al bij de oogst. In de reguliere landbouw is het niet uitzonderlijk dat je een jaar of langer op dat geld moet wachten. Dat komt omdat je stock soms pas een jaar na de oogst verwerkt wordt. Farm for Good schiet dat geld voor”, legt Donatienne uit. “Op die manier is ook onze samenwerking met Deutsche Bank gegroeid. De bank investeert onze deposito’s zodat die een aantrekkelijk rendement opbrengen. Deutsche Bank is beetje bij beetje aan het verduurzamen. Voor ons is het een win dat de bank impactvolle initiatieven zoals het onze wil ondersteunen. En voor de bank is het een win omdat ze hun kapitaalstromen verder kunnen verduurzamen en ondernemers steunen en omdat Farm For Good past binnen de waarden die ze uitdragen.”

Van bureaustoel naar veld

Donatienne van Houtryve werkte zelf in de banksector, voor ze anderhalf jaar geleden de overstap maakte naar de landbouw. “Banken hebben een belangrijke sleutel in handen om de wereld ten goede te veranderen. Na meer dan 10 jaar op een kantoorstoel in Brussel wilde ik graag verder aan die impact meewerken, maar op een andere, meer tastbare manier. Die zoektocht bracht me letterlijk en figuurlijk op het veld. Toen Clotilde (de oprichtster van Farm for Good) me haar verhaal vertelde, was ik meteen mee. Dat ik ook kinderen heb die ondertussen begrijpen dat de wereld met ‘uitdagingen’ kampt, was voor mij een extra motivatie om in dit project te stappen”, vertelt ze.

Een deel van de oplossing

Volgens de VN was er in 1960 meer dan dubbel zoveel landbouwgrond per mens als vandaag. Terwijl een lap landbouwgrond 60 jaar geleden 100 mensen moest voeden, moet diezelfde akker vandaag 200 mensen voeden. Agro-ecologie is een ambitieus model, maar is het wel de juiste oplossing, wetende dat de opbrengst lager is dan traditionele landbouw? “Ik ben ervan overtuigd dat agro-ecologie de meest ambitieuze oplossing is, en de oplossing waarop we ons moeten richten als we de uitdagingen van morgen het hoofd willen bieden. De overgang zal niet van de ene op de andere dag plaatsvinden en er zijn uiteraard veel manieren om er te komen. Aan de andere kant blijft het essentieel dat alle initiatieven in dezelfde richting bewegen.”

“Wil je praten over voedselzekerheid, dan gaat het niet enkel over bio en landbouwpraktijken, maar ook over voedselverspilling en overconsumptie. En over de dalende voedingswaarde van producten: vandaag heb je bijvoorbeeld honderd appels nodig om dezelfde hoeveelheid vitamine C te vinden als in één appel 50 jaar geleden. Het is een complex debat, en ik ben me heel erg bewust dat agro-ecologie geen wonderoplossing is voor alle uitdagingen die voeding en landbouw met zich meebrengen. Het zal tijd en vooral veel onderzoek en ontwikkeling vergen om er te geraken.”

Connectie met de aarde

“Voor mij is het belangrijk om opnieuw connectie te krijgen met de aarde die ons voedt. Door te begrijpen wat we eten, waar alles vandaan komt, door welke handen het gaat …”, besluit ze. “Kortom een holistische benadering van ons voedsel- en landbouwsysteem, die rekening houdt met ecologische, economische en sociale aspecten. Uiteindelijk gaat het om iets essentieels: ons leven en onze gezondheid hangen mee af van de producten die onze aarde voortbrengt.”