Laatste renteverhoging van de ECB om inflatie te bestrijden?

Tijdens de langverwachte vergadering in september besloot de ECB haar beleidsrente met 25 basispunten te verhogen, zoals we hadden verwacht. De rente op de basisherfinancieringstransacties en de marginale beleningsfaciliteit worden verhoogd naar respectievelijk 4,50% en 4,75%, terwijl de depositorente op 4,00% vastgelegd wordt.

Rekening houdend met de recente stijging van de energieprijzen verhoogde de centrale bank haar inflatieverwachtingen voor 2023 en 2024 met 0,2 procentpunt ten opzichte van juni, tot respectievelijk 5,6% en 3,2%. Tegelijk verlaagde ze haar inflatieverwachting voor 2025 lichtjes, van 2,2% naar 2,1%. De onderliggende prijsdruk in de eurozone blijft hoog, hoewel deze volgens de meeste indicatoren begint af te nemen. Terwijl de prognose voor de kerninflatie voor het lopende jaar ongewijzigd op 5,1% bleef, heeft de ECB haar prognoses voor 2024 en 2025 licht naar beneden bijgesteld, met 0,1 procentpunt, tot respectievelijk 2,9% en 2,2%.

De transmissie van eerdere renteverhogingen naar de economie is in volle gang, en dat moet helpen in de strijd tegen de nog steeds te hoge inflatie en moet de financieringsvoorwaarden verder doen verkrappen en de toekomstige vraag doen afremmen. Gezien de toenemende impact van deze rem op de binnenlandse vraag en de verzwakking van de wereldwijde vraag, heeft de ECB haar economische groeiprognoses voor de eurozone aanzienlijk naar beneden bijgesteld. Ze voorspelt nu een bbp-groei van 0,7% in 2023 (vergeleken met 0,9% in juni) en 1,0% in 2024 (vergeleken met 1,5%), wat ongeveer overeenkomt met onze eigen prognoses van 0,8% voor 2023 en 0,9% voor 2024. Voor 2025 voorspelt ze een gemiddelde groei van 1,5%, wat een lichte neerwaartse bijstelling betekent van 0,1 procentpunt ten opzichte van haar projectie van juni.

De Europese aandelenmarkten stegen over de hele lijn: de Euro Stoxx 50 en STOXX Europe 600 stegen met ongeveer 1,5%, terwijl de DAX-index 1% won. De rente op 2-jaars Duitse Bunds daalde licht naar 3,16%, terwijl de rente op 10-jaars Duitse Bunds sterker daalde: met 7 basispunten, naar 2,58%.

Op de valutamarkt daalde de euro met ongeveer 0,5% ten opzichte van de dollar en bereikte de EUR/USD-wisselkoers met 1,066 tijdelijk het laagste niveau sinds maart vorig jaar. Ook de hoger dan verwachte producentenprijzen en detailhandelsverkopen in de Verenigde Staten hadden hierop een invloed.

Op de vraag of dit de laatste rentewijziging was of dat de deur openstaat voor verdere renteverhogingen, was ECB-president Christine Lagarde tijdens de persconferentie terughoudend: "Met het besluit van vandaag is onze huidige beoordeling dat we voldoende hebben bijgedragen aan het tijdig terugbrengen van de inflatie naar het streefniveau". Ze zei echter ook dat "de focus van het toekomstige beleid" waarschijnlijk "iets meer naar de lange termijn" zou verschuiven, hoewel ze op dit moment niet kon zeggen dat de piek in de rente was bereikt.

Net als de markt denken wij dat met een depositorente van 4% de piek van de rente in de huidige renteverhogingscyclus waarschijnlijk is bereikt. De tekenen van een zeer effectieve transmissie van eerdere renteverhogingen kunnen niet worden genegeerd: de rente op leningen stijgt, de vraag naar krediet is aanzienlijk gedaald, het momentum van rentegevoelige consumentenbestedingen en investeringen neemt af of is zelfs negatief, en overtollige spaartegoeden van huishoudens ondersteunen de vraag minder dan zes tot negen maanden geleden. Bovendien heeft de kerninflatie waarschijnlijk haar top bereikt en vermoedelijk geldt dat ook voor de inflatie in de dienstensector. Er zijn geen tekenen van een algemene loon-prijsspiraal in de eurozone. De recente stijging van de energieprijzen zou de algemene inflatie echter verder kunnen opdrijven, wat weerspiegeld wordt in de stijging van de inflatieprognoses voor 2023 en 2024.

Met haar besluit heeft de ECB waarschijnlijk ook rekening gehouden met de risico's van reflatie, en dit als gevolg van de recente stijging van de energieprijzen. De weg naar de inflatiedoelstelling van 2% - met name de laatste rechte lijn - kan gecompliceerd zijn en langere tijd hogere rentevoeten vergen. Op dit moment verwachten we niet dat de rente zal dalen voor medio 2024, maar het is moeilijk voor te stellen dat het doel sneller bereikt wordt zonder een aanzienlijke daling van de totale vraag en een overeenkomstige economische vertraging.

Is uw portefeuille nog aangepast aan de economische realiteit?