25 miljoen euro. Zoveel geld maakten criminelen vorig jaar in België buit door phishing1. Dat is een vorm van online criminaliteit waarbij de dader probeert inloggegevens, informatie over uw betaalkaart, pincodes of andere gegevens te ontfutselen. U krijgt een valse mail of berichtje dat er echt uitziet, klikt op een link (of scant een QR-code) en deelt zonder het te beseffen uw gegevens met een oplichter.
Banken hebben ondertussen heel wat maatregelen genomen om u te helpen beschermen tegen dit fenomeen. Ongeveer 75% van de frauduleuze – maar perfect ondertekende – transacties werd in 2021 door de banken ongedaan gemaakt, zowel door ze tijdig te detecteren en te blokkeren als door de buitgemaakte bedragen terug te vorderen2. Dat komt overeen met een bedrag van ongeveer 75 miljoen euro.
Valse verkeersboetes, energiesteun aanvragen of bedreigingen online, ... : de creativiteit van fraudeurs mag dan indrukwekkend zijn, door waakzaam te blijven kan u veel schade voorkomen. Phishing bestrijden is een gedeelde verantwoordelijkheid.
Hoe goed herkent u phishing? Doe de test op Safeonweb.be
In 2021 stuurden alerte Belgen samen meer dan 4,5 miljoen berichten door naar verdacht@safeonweb.be. Dat leverde ruim 1,4 miljoen frauduleuze links op. Phishing is helaas maar één vorm van fraude. Kent u deze ook?
Kluisrekeningfraude begint vaak met een phishingbericht. Dit bericht bevat een link die u naar een valse website brengt waar wordt gevraagd om uw gegevens in te voeren. Zodra u dit gedaan heeft, nemen de oplichters (telefonisch) contact met u op. Ze doen zich voor als een bankmedewerker en leggen uit dat er verdachte transacties op uw rekening zijn verricht. De oplichters bieden dan aan om uw geld over te maken naar een ‘veilige rekening’.
U ontvangt een telefoontje van een zogenaamde bankmedewerker. Die legt u uit dat er verdachte transacties op uw rekening zijn opgemerkt en biedt aan om bij u thuis te komen om de situatie op te lossen. De fraudeur belt aan en laat u dan bijvoorbeeld inloggen bij uw online bank. Zo kan hij makkelijk uw codes noteren. Daarna knipt hij de bankkaart voor uw eigen ogen door, nadat hij die eerst snel omgewisseld heeft of hij knipt zorgvuldig naast de chip. De fraudeur heeft dan alles wat hij nodig heeft om geld van uw rekening te halen.
Bij deze vorm van fraude doet iemand zich voor als een vriend of andere bekende. U krijgt een berichtje dat ‘de smartphone in de was zat’ of ‘de portefeuille werd gestolen’. Het gesprek draait altijd uit op de vraag of u geld kan overschrijven. Meestal is er haast bij en neemt niemand op aan de andere kant van de lijn (“slecht bereik”, “te veel lawaai”).
Bij helpdeskfraude doet iemand die zich voor als medewerker van Microsoft, Apple, of een ander (software)bedrijf. Tijdens het contact zegt de oplichter dat er problemen op uw computer zijn gesignaleerd. Vervolgens dringt hij aan op snelle maatregelen om grote(re) problemen te voorkomen. In de praktijk zal hij de controle over uw toestel overnemen en gevoelige informatie proberen buit te maken.
Oplichters gebruiken vaak verschillende technieken, waardoor u alsnog in de val kan trappen. Stel dat u een hulpvraag van ‘een vriend’ krijgt en u bent de oplichter aanvankelijk te slim af. Dan is het mogelijk dat hij u wat later opbelt en zich voordoet als bankbediende. Hij meldt dan dat de veiligheid van uw rekening is gecompromitteerd. U herinnert zich meteen de poging tot vriendschapsfraude en schrijft uw geld op aanraden van ‘de bankbediende’ over op een andere rekening ...
Als u denkt dat u het slachtoffer bent van fraude, kunt u uw onlinediensten laten blokkeren door te bellen naar +32 (0)2 551 99 98 (24 uur per dag, 7 dagen per week). Om uw kaarten te blokkeren, kunt u Card Stop bellen op 078 170 170.
Om te weten wat u moet doen in geval van fraude, vindt u hier een overzicht van de te ondernemen acties.
Voor meer informatie over de veiligheid van uw internetbankieren, zie de rubriek ‘Veiligheid’.