Wat is het verschil tussen een schenking en een geschenk?
Een geschenk is een gift van relatief beperkte waarde die wordt gegeven bij gelegenheden zoals verjaardagen, Nieuwjaar of andere feestelijke momenten. Dit blijft meestal informeel.
Een schenking daarentegen is een bewuste, formele overdracht van eigendom met de bedoeling om iemand duurzaam te bevoordelen. Dit gaat vaak om hogere bedragen of waardevolle goederen en heeft bepaalde fiscale en burgerrechtelijke gevolgen.
Wat als de fiscus een geschenk als een schenking kwalificeert?
Discussies met de fiscus ontstaan in principe pas als de schenker overleden is. Bij de behandeling van de nalatenschap onderzoekt de belastingdienst dan onder andere de bankrekeningen van de overledene. Indien de fiscus een geschenk toch als een schenking zou beschouwen, kan het in bepaalde gevallen bij de nalatenschap worden gerekend met erfbelasting tot gevolg. De fiscus kan dan ook een boete geven, omdat de erfgenamen de schenking niet in de aangifte van nalatenschap vermeld hadden.
Dat is een reëel risico. Zo sprak het hof van beroep in Gent zich in 2022 uit in een zaak waarin de fiscus een geschenk als schenking had gekwalificeerd1. Een vrouw had gedurende de drie jaar voor haar overlijden jaarlijks 5.000 euro aan haar kinderen en 2.500 euro aan haar schoonkinderen gegeven ter gelegenheid van Nieuwjaar.
Volgens de Vlaamse Belastingdienst kon dit niet worden beschouwd als een geschenk. De vrouw werd pas in de laatste jaren vóór haar overlijden vrijgeviger en haar inkomen was beperkt, waardoor de fiscus de hoogte van de geschenken als ongebruikelijk beschouwde. Het hof van beroep volgde de redenering van de Vlaamse Belastingdienst en kwalificeerde de geldsommen als een schenking. Daarop moesten de kinderen en schoonkinderen dus alsnog erfbelasting betalen.
Hoe groot mag de waarde van een geschenk zijn (om geen schenking te zijn)?
De waarde van een geschenk moet redelijk zijn en afgestemd op de gelegenheid, het vermogen en inkomen van de schenker. Een kleinigheidje zoals bloemen of een cadeaubon voor een verjaardag zal altijd als geschenk worden beschouwd. Grotere bedragen, vooral als ze structureel worden gegeven, kunnen later echter als schenking worden gekwalificeerd.
De context en frequentie zijn evenzeer belangrijk:
- Een eenmalig geldbedrag van enkele honderden euro's bij een huwelijk wordt doorgaans als geschenk gezien.
- Terugkerende hoge bedragen of een luxegeschenk, zoals een dure auto, kunnen de grenzen van een geschenk overschrijden.
Hoewel ze geen wettelijke grondslag heeft, wordt vaak de 1%-regel aangehaald als vuistregel: als de som van alle geschenken jaarlijks meer bedraagt dan 1% van uw totale vermogen (geld, beleggingen, vastgoed, juwelen, ...), loopt u het risico dat ze als schenkingen worden gezien.
Hoe voorkomt u problemen met de fiscus?
Het onderscheid tussen een geschenk en een schenking is niet zwart-wit. Er zijn ook geen duidelijke wettelijke spelregels. Daarom is het beter om voorzichtig te zijn.
- Zorg ervoor dat het geschenk in verhouding staat tot uw vermogen en uw inkomen. Beperk de gezamenlijke waarde van uw geschenken jaarlijks sowieso tot 1% van uw totaalvermogen. Geschenken geven mag er niet toe leiden dat u ‘verarmt’.
- Geef een geschenk altijd in het kader van een gelegenheid, zoals een verjaardag of Kerstmis. Schrijft u geld over? Vermeld dan de gelegenheid expliciet in de mededeling.
- Twijfelt u of uw geschenk toch als een schenking kan worden beschouwd? Opteer dan voor een werkelijke schenking met de nodige vormvereisten. Zo weten u en uw begunstigden waar jullie aan toe zijn, en kunnen later onaangename gesprekken met de fiscus of andere erfgenamen vermeden worden.
Goed om te weten: vond de overdracht van het geschenk plaats tijdens de periode van vijf jaar (Vlaams Gewest (vanaf 1 januari 2025) en Waals Gewest) of drie jaar (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) voor het overlijden van de schenker? Dan bestaat het risico dat er erfbelasting op verschuldigd is, als de fiscus het geschenk als een schenking kwalificeert. Geschenken die de schenker vóór deze zogenaamde verdachte periode gaf, komen in de regel niet in het vizier voor erfbelasting.
Heeft u vragen over uw vermogensplanning?
Neem contact op met uw personal banker of private banker. Hij of zij helpt u met plezier verder.
Ontvang het belangrijkste financiële nieuws per e-mail
Nog geen cliënt? Blijf toch op de hoogte over onze beleggingsopportuniteiten en nieuwigheden binnen onze beleggingsdiensten.
U kunt op elk moment uitschrijven.
Deel dit artikel
1 Hof van beroep - Gent - 5de kamer - Arrest van 22 maart 2022 - Rol nr 2021/AR/515