Hoe Amerikaanse douanerechten de financiële markten doorheen schudden

Markten & Beleggingen - 17 april 2025

Hoe Amerikaanse douanerechten de financiële markten doorheen schudden

Geschreven door Dr. Ulrich Stephan - Chief Investment Officer Germany, Michael Blumenroth - Senior Investmentstrategist & Lorenz Vignold-Maja - Senior Investmentstrategist

Is uw portefeuille nog aangepast aan de economische realiteit?
Is uw portefeuille nog aangepast aan de economische realiteit?
Samengevat:
  • Het Amerikaanse handelsbeleid en de soms onverwachte wendingen hebben de voorbije weken voor ongewoon sterke marktbewegingen gezorgd.
  • De Amerikaanse president Trump kondigde een 'tariefpauze' aan, maar het handelsconflict met China bleef verder escaleren. De bezorgdheid op de kapitaalmarkten over een wereldwijde economische terugval nam toe. En deze keer zijn Amerikaanse obligaties en de USD niet in trek als 'veilige haven'.
  • Beleggers met een langetermijnhorizon kunnen bij verdere terugval op de beurzen profiteren van de aantrekkelijkere waarderingen van aandelen – vooral dan Europese aandelen of technologiebedrijven.

Wat is er gebeurd?

Op 2 april kondigde Donald Trump 'wederzijdse tarieven' van verschillende orde aan voor Amerikaanse handelspartners. Deze zijn op 9 april na middernacht in werking getreden en bleken aanzienlijk hoger dan voorheen verwacht door de marktconsensus.

Enkele uren later al, kondigde Trump een tariefpauze van 90 dagen aan en verlaagde hij de tarieven voor deze periode tot 10% voor bijna alle Amerikaanse handelspartners, met uitzondering van China. Vorige week werden de tarieven voor dat land verhoogd tot 145%, waarna China op zijn beurt de invoertarieven op Amerikaanse producten verhoogde tot 125%.

Volatiliteit op de markten

Hoewel Trump tijdens het voorbije weekend aanvankelijk een intrekking van de tarieven tot 20% aankondigde op elektronische goederen die China naar de VS exporteert, benadrukte hij dat dit slechts een tijdelijke stap was. Hij kondigde ook beslissingen aan over tarieven op de Amerikaanse invoer van halfgeleiders en farmaceutische producten in de loop van de Goede Week.

De onregelmatige en soms kortstondig geldende beslissingen van de Amerikaanse president zorgden voor enorme koersbewegingen doorheen alle activaklassen.

Door de onzekerheid rond het handelsbeleid en de toeleveringsketens, alsook de grondstoffenvoorziening aan de industrie gaan de markten uit van een hogere kans op een merkbare vertraging van de Amerikaanse en wereldwijde economie, samen met een opleving van de inflatie.

Wat betekent dat voor beleggers?

Obligaties

De Amerikaanse obligatiemarkten achten de kans nu groter dat de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) de rente meer zal moeten verlagen dan voorheen ingeprijsd, door de verslechterende vooruitzichten voor de Amerikaanse economie en een inflatie die waarschijnlijk zal stijgen. Daardoor werd de rentecurve vorige week fors steiler: terwijl de Amerikaanse staatsrente op korte termijn daalde - omdat het effect van hangende renteverlagingen daar relevanter is - stegen ze op lange termijn fors.

Terwijl het rendement op tienjarige Amerikaanse staatsobligaties op 4 april aan het einde van de dag onder de 4% noteerde als eerste reactie op de tarieven, sloten ze amper een week later op 4,49% - de grootste stijging op weekbasis sinds 2001. Het rendement op 30-jarige Amerikaanse staatsobligaties steeg kortstondig boven de 5% tijdens de week en sloot de week af met een stijging van 46 basispunten - de grootste winst in één week sinds 1987.

Staatsobligaties: een opmerkelijk trans-Atlantisch verschil

Opvallend vorige week was ook een sterke uiteenlopende evolutie van de rendementen op overheidsobligaties van verschillende landen. Net als in de VS lijken veel beleggers de financiële gezondheid van het VK in twijfel te trekken – ook daar stegen de rendementen merkbaar. Ook Japanse overheidsobligaties konden niet aan de opwaartse druk ontsnappen. De tienjarige Duitse Bunds, daarentegen, sloten de week af op 2,57% - precies hetzelfde niveau als vorige week. De spread tussen deze en Amerikaanse staatsobligaties met dezelfde looptijd steeg vorige week dus met 50 basispunten – het grootste wekelijkse verschil sinds 1990. Sinds 2 april is de rente met 15 basispunten gedaald, een sterk contrast met de ontwikkelingen in de VS.

Onder normale omstandigheden zijn Amerikaanse staatsobligaties historisch gezien populair als 'veilige haven' in tijden van hoge marktvolatiliteit1 of -crises, zoals de financiële crisis van 2008/2009 (hoewel die net in de VS is ontstaan). In de huidige marktsituatie lijkt dit echter veranderd: de schommelingen in het Amerikaanse tariefbeleid en het gebrek aan aandacht voor de daaruit voortvloeiende economische gevolgen leiden momenteel tot een verlies van vertrouwen in Amerikaanse beleggingen. Sommige beleggers lijken te twijfelen aan de uitzonderlijke positie die de Amerikaanse economie in de afgelopen jaren heeft opgebouwd.

De 'tariefpauze' die op 9 april werd aangekondigd en de verlaging van de wereldwijde tarieven voor de meeste landen tot het huidige niveau van 10%, kan een reactie zijn op de uitverkoop op de Amerikaanse obligatiemarkten diezelfde dag. Over het algemeen zal de Amerikaanse regering waarschijnlijk meer aandacht hebben voor de obligatiemarkten dan voor de aandelenmarkten – Trump plant immers ook een aanzienlijke belastingverlaging die gefinancierd moet worden.

Sterke marktreacties op de obligatiemarkten kunnen dus wellicht leiden tot een grotere compromisbereidheid rond de tariefonderhandelingen, waardoor de rendementen op middellange termijn waarschijnlijk hoog zullen blijven en dan weer instapmogelijkheden bieden voor beleggers. Dat geldt vooral voor Europese overheidsobligaties en Europese Investment Grade-obligaties1, die vrij stabiel zijn gebleken tijdens de marktturbulentie van de voorbije weken.

Munten

Dollar verliest status van veilige haven

Ook op de valutamarkten fungeerde de USD niet als 'veilige haven' zoals vroeger, integendeel – ook hier lijkt het vertrouwen in de Amerikaanse munt merkbaar gedaald. Dat komt alleszins overeen met de plannen van de Amerikaanse regering, die al enkele handelspartners (vooral in Azië) heeft opgeroepen om hun munten te versterken.

Tussen 'Liberation Day' en eind vorige week daalde de handelsgewogen USD-index met bijna 4% tot het laagste peil in drie jaar. Vooral de Zwitserse frank groeide als veilige haven en steeg in die periode met 8,2% ten opzichte van de USD tot het hoogste peil in tien jaar.

Naast de yen was er ook vraag naar de euro, die steeg van ongeveer EUR/USD 1,08 op 'Liberation Day' tot het hoogste niveau in drie jaar van 1,1473. Onze eigen euro boekte van donderdag tot vrijdag de grootste dagelijkse winst tegenover de dollar in tien jaar.

AUD en NOK grote verliezers

Verliezers op de valutamarkten waren de Australische dollar (AUD), die zwaar zou kunnen worden getroffen door het handelsconflict tussen de VS en China, en de Noorse kroon (NOK), door het risicoaverse sentiment en de druk op de ruwe olie- en aardgasprijzen.

De vrees dat China de renminbi (RNB) fors zou kunnen devalueren om het exportverlies naar de VS op zijn minst gedeeltelijk te compenseren, is tot op heden niet uitgekomen. Hoewel de renminbi licht verzwakte in de dagelijkse fixing, gebeurde dit op een zeer ordelijke manier en in geringe mate.

Opvallend is ook dat de gebruikelijke correlatie tussen hoge rentevoeten en rendement en de externe waarde van een munt momenteel omgekeerd is: hoe meer de rendementen in de VS en het VK stegen, hoe groter de druk werd op hun respectieve munten.

Na de enorme schommelingen op de valutamarkten, waarschijnlijk ook te wijten aan de zeer grote dollarposities in de aanloop naar 'Liberation Day' - die de voorbije dagen allicht grotendeels afgewikkeld zijn – kan de ongebruikelijk hoge volatiliteit nu wat afnemen.

Toch lijken ook de valutamarkten te lijden onder een verlies van vertrouwen in de USD, wat op korte termijn moeilijk te herstellen is. Hoe tumultueuzer het Amerikaanse tariefbeleid zich in de toekomst ontwikkelt, hoe groter de neerwaartse druk op de USD kan worden. Reden hiervoor is de veronderstelling van een conjunctuurinzinking in de VS, waarop de Amerikaanse Fed, ondanks het inflatierisico, met renteverlagingen zou kunnen inspelen.

De marktconsensus blijft dat de Amerikaanse regering een zwakkere USD nastreeft om haar exportindustrie te stimuleren, hoewel zij dit regelmatig ontkent. De mate waarin buitenlandse beleggers uit Amerikaanse staatsobligaties en dus uit USD-posities zijn gestapt, zal pas over enkele weken duidelijk worden. De zwakte van de USD kan aanhouden door onzekerheid over het toekomstige Amerikaanse handelsbeleid, maar de potentiële depreciatie kan ordelijker verlopen.

Grondstoffen

De grondstoffenmarkten reageerden op verschillende manieren op 'Liberation Day'.

Goud

De goudprijs kwam aanvankelijk onder druk te staan door de verkoop van goudposities, vooral op de futuresmarkten, om tegemoet te komen aan margin calls op verlieslatende posities - bijvoorbeeld op de aandelenmarkten - of om liquiditeit te genereren. Het is niet ongebruikelijk dat goud aanvankelijk aan waarde verliest wanneer er marktturbulentie heerst. De voorbije week was de winst echter des te sterker: van 9 april, het begin van de 'wederzijdse' tarieven, tot 11 april steeg de goudprijs binnen drie handelsdagen met meer dan 8%. Sinds 'Liberation Day' is hij dus met 3,3% gestegen tot een recordkoers van ongeveer 3.245 USD/ons.

Energie

Bij de energiegrondstoffen daarentegen kwamen vooral de olieprijzen zwaar onder druk te staan. Bezorgdheid over de wereldeconomie en een gelijktijdige lichte productiestijging door OPEC+ zorgden voor een merkbare prijsdaling. Van 2 tot 11 april verloor de Brent 13,6%. Ook de aardgasprijzen kwamen onder druk te staan.

Industriële metalen

Ook in deze sector spelen bezorgdheden over een vertraging van de wereldeconomie een rol. Koper daalde met meer dan 5% op de London Metal Exchange, terwijl aluminium - dat al sinds midden maart aan tarieven onderworpen is - met ongeveer 3,75% daalde. Het merendeel van de industriële metalen noteert ondertussen echter ruim boven het dieptepunt van maandag 7 april – koper bijvoorbeeld met meer dan 10%. Dit zou vooral te wijten zijn aan de aankopen van industriële consumenten in China die profiteerden van het lage prijsniveau. Bovendien verwachten veel beleggers in de nabije toekomst bijkomende fiscale stimuli in China.

Wat brengt de toekomst?

Als het vertrouwen in de USD of Amerikaanse overheidsobligaties duurzaam is aangetast, blijft goud zich aandienen als 'veilige haven.' De recente terugval van de goudprijs werd door zowel centrale banken als Aziatische particuliere en institutionele beleggers gezien als een koopkans, die – ondanks het hoge prijsniveau – waarschijnlijk ook in de toekomst zal blijven bestaan.

Recessiescenario's werden steeds sterker ingeprijsd in de energie- en industriële metaalmarkten. Verwachte stimuli in China om de vastgoedmarkt en de binnenlandse vraag te versterken, alsook mogelijke fiscale steunmaatregelen in de eurozone indien het handelsconflict verder escaleert, en de geplande infrastructuurmaatregelen in Duitsland kunnen de recessiescenario's tegengaan. Vooral de olieprijzen kunnen mogelijk een bodem bereikt hebben.

Aandelen

De aandelenmarkten hebben wereldwijd bijzonder negatief gereageerd op het agressieve Amerikaanse tariefbeleid. De S&P 500 en de Nasdaq 100 verloren elk iets minder dan 13% tussen de aankondiging van de tarieven op 2 april en hun uitstel of tariefpauze vanaf 9 april, waardoor de verliezen vanaf hun piekniveau van midden februari werden uitgediept. De Nasdaq 100 viel tijdelijk in een berenmarkt (-22,9%), terwijl de S&P 500 dit lot ternauwernood miste met -18,9%. De Europese STOXX 600 deed het iets beter dan zijn Amerikaanse tegenhangers en verloor ook zo'n 13%. Vanaf het hoogtepunt op 3 maart bedroeg de terugval bijna 17%. Ook in Azië gingen de aandelenkoersen achteruit. De MSCI China viel in een berenmarkt (= daling van 20% t.o.v. de vorige piek) na een rally van meer dan 30% tussen midden januari en midden maart, terwijl de MSCI Japan het niet veel beter deed.

De reactie op het uitstellen van de tarieven was in alle regio's dan weer zeer positief. De Amerikaanse aandelenmarkten kenden vorige woensdag zelfs een van hun beste handelsdagen ooit. De euforie over de tariefpauze verdween de volgende dagen echter wereldwijd en de koersen daalden opnieuw met enkele procenten. Vandaag noteren alle vermelde indices nog steeds meer dan 10% onder hun respectieve hoogste niveaus sinds het begin van het jaar.

Cyclische sectoren hard getroffen

Vooral cyclische en exportafhankelijke of duur gewaardeerde sectoren tekenden de sterkste dalingen op na de tariefaankondiging. In de S&P 500 werden tussen 2 en 9 april vooral energie (-18,4%), IT (-14,4%), materialen (-14,3%) en duurzame consumptiegoederen (-13,4%) hard getroffen.

De defensieve sectoren basisconsumptiegoederen (-6,3%), gezondheidszorg (-7,8%), nutsbedrijven (-8,0%) leefden hun reputatie na en hielden iets beter stand. In Europa was het beeld zeer gelijkaardig: energie (-19,1%), banken (-17,2%) en basismaterialen (-16,4%) noteerden de grootste dalingen, terwijl basisconsumptiegoederen (-5,5%), nutsbedrijven (-7,4%) en vastgoed (-8,4%) aanzienlijk minder daalden.

Tijdens de herstelfase die begon na het uitstellen van de tarieven, maakten de sectoren die eerder het meest waren afgestraft ook weer het meeste goed. In de S&P 500 steeg de IT-sector met iets minder dan 12% vanaf het dieptepunt, terwijl materialen, industriële en duurzame consumptiegoederen elk met ongeveer 8% stegen. Energieaandelen daarentegen konden slechts ongeveer 3% winnen door het tot nu toe slechts gematigde herstel van de olieprijs.

Ook in Europa kwam hetzelfde beeld naar voor. Banken (+8,8%) en basismiddelen (+8,1%) boekten aanzienlijke winsten vanaf hun dieptepunten, terwijl de energiesector (+5,5%) wat achterblijft. Zowel in de VS als in Europa zijn de defensieve sectoren met 5% gestegen. Het beschreven prestatiepatroon werd ook waargenomen in Japan en China.

De ontwikkeling van het Amerikaanse handelsbeleid zal allicht de belangrijkste factor blijven voor de evolutie aandelenmarkten. Door de onstabiele koers die de Amerikaanse overheid momenteel volgt, zullen er waarschijnlijk nog meer schommelingen in beide richtingen zijn. Wij zijn van mening dat het onwaarschijnlijk is dat de aandelenkoersen binnenkort terugkeren naar hun niveau van voor 2 april. Het economische klimaat waarin bedrijven actief zijn, is immers al aanzienlijk verslechterd, al was het maar door het minimumtarief van 10% en internationale represaillemaatregelen. Een herhaling van de vorige dieptepunten kan op dit moment niet worden uitgesloten. Een recessie in de Amerikaanse economie, waarin de S&P 500 historisch gezien gemiddeld 30% heeft verloren, werd volgens onze inschatting aan maximaal 50% ingeprijsd. Als de situatie in de Amerikaanse economie verder verslechtert, zullen de koersen waarschijnlijk opnieuw dalen.

Europese aandelen konden dan iets beter standhouden dan hun Amerikaanse tegenhangers omwille van hun aanzienlijk lagere waarderingen, maar in het verleden konden Europese aandelen zelden aan de invloed van de VS ontsnappen en zijn ze over het algemeen ook gedaald.

Opportuniteiten op lange termijn, ondanks de grote onzekerheid

Voor beleggers met een lange beleggingshorizon en een overeenkomstige risicobereidheid zijn er op dit moment opportuniteiten, ondanks alle onzekerheden. De waarderingen van sectoren die wij als goede langetermijnbeleggingen beschouwen, zijn tot interessante niveaus gedaald. In Europa zijn dat banken en verzekeringsmaatschappijen, maar ook industriële aandelen. In de VS zouden moedige beleggers kunnen kijken naar aandelen in de grote digitale groepen, hoewel de aankondiging van Trumps tarieven op halfgeleiders moet worden afgewacht alvorens in te stappen.

Voor beleggers die zich in de huidige omgeving defensiever willen positioneren, raden we de sectoren telecommunicatie, nutsbedrijven en basisconsumptiegoederen in Europa aan. Deze worden nauwelijks rechtstreeks beïnvloed door tarieven en hebben aantrekkelijke waarderingen. De koers/winst-ratio's voor de verwachte winst voor de komende twaalf maanden zijn respectievelijk 14x, 12x en 14x. Telecombedrijven noteren dus momenteel ongeveer aan dezelfde prijs als het gemiddelde van de voorbije tien jaar, terwijl nutsbedrijven en basisconsumptiegoederen met kortingen van elk ongeveer 10% noteren.

Opgelet met de gezondheidsector

Voorzichtigheid is momenteel geboden bij gezondheidsaandelen, die deze keer wellicht niet aan hun reputatie als defensief marktsegment kunnen voldoen. Trump heeft immers tarieven aangekondigd op farmaceutische invoer. Hoewel Europese farmaceutische bedrijven productievestigingen in de VS hebben, wat het directe effect van de tarieven zou moeten opvangen, zou dit nog steeds merkbaar zijn. Met een omzetaandeel van meer dan 40% is de VS de belangrijkste afzetmarkt voor de sector. Bovendien weegt de recente verzwakking van de USD op de winsten van de sector.

In de VS overtuigen vooral nutsbedrijven als defensieve sector, met relatief lage waarderingen (K/W: 17x, -4% korting t.o.v. de tienjaarsmediaan) en solide winstgroeivooruitzichten van respectievelijk 5% en 8% voor 2025 en 2026.

Is uw portefeuille nog aangepast aan de economische realiteit?

Bent u nog geen cliënt?

Word cliënt om te kunnen profiteren van het advies van onze experts.
 

Bent u al cliënt?

Bel Talk & Invest op 078 153 154 of maak een afspraak in uw Advisory Center, online of via 078 156 160.

Beleggingsproducten zijn onderhevig aan risico’s. Ze kunnen zowel omhoog als omlaag evolueren en de kans bestaat dat de belegger het bedrag van zijn belegging niet recupereert. Elke beleggingsbeslissing moet in overeenstemming zijn met uw Financial ID (beleggersprofiel). Meer info op deutschebank.be/financialid.

Prognoses zijn gebaseerd op veronderstellingen, schattingen, meningen en hypothetische modellen of analyses die onjuist kunnen blijken. Alleen ter illustratie. Dit artikel en de informatie die het bevat vormen geen beleggingsadvies.

Rendementen uit het verleden zijn geen betrouwbare indicator voor toekomstige rendementen.

Ontvang het belangrijkste financiële nieuws per e-mail

Nog geen cliënt? Blijf toch op de hoogte over onze beleggingsopportuniteiten en nieuwigheden binnen onze beleggingsdiensten.
U kunt op elk moment uitschrijven.

Deel dit artikel


Dit zou u ook kunnen interesseren

14 april 2025

Wereldhandel: een beslissende wending voor het herverdelen van rijkdom?

10 april 2025

Trump pauzeert wederkerige tarieven

3 april 2025

Liberation Day schudt markten door elkaar

1 Volatiliteit verwijst naar hoeveel en hoe snel de prijs van bv. een aandeel, een obligatie, een fonds of een index verandert in de loop van de tijd.
2 'Investment Grade'-obligaties zijn obligaties van uitgevers waarvan de financiële situatie als solide wordt beschouwd. Ze hebben een rating van AAA tot BBB- bij Standard & Poor's, of een equivalente rating bij Moody's of Fitch. Hoe hoger de rating, hoe groter de kans dat de belegger op de eindvervaldag wordt terugbetaald door de uitgever (behalve bij faillissement).

×