Patrimoniale fondsen stevig in het rood in 2022, maar vol vertrouwen voor 2023

Artikel gepubliceerd in La Libre op 13 januari 2023

Hebben sommige fondsbeheerders de schade meer dan andere weten te beperken in 2022, een jaar dat werd gekenmerkt door de gelijktijdige daling van de aandelen- en obligatiemarkten? La Libre heeft de prestaties van patrimoniale fondsen (ongeveer 50% aandelen en 50% obligaties of contanten) van de belangrijkste banken van het land onder de loep genomen. Zoals uit onderstaande tabel blijkt, blijven de negatieve prestatieverschillen op één uitzondering na beperkt tot ongeveer 2-3%, met dalingen van 14 tot 17%. Deze cijfers verdienen niettemin enige uitleg...

Patrimoniale fondsen: prestaties in 2022

DWS, een vermogensbeheerder die grotendeels in handen is van Deutsche Bank, heeft het het beste gedaan. Hij verklaart zijn "bijzonder goede prestatie in 2022" door "zijn flexibele aanpak (waarbij de bruto aandelenblootstelling kan worden aangepast door derivaten) en door de duratieblootstelling (gevoeligheid voor rentewijzigingen) die in 2022 lange tijd negatief was". "Dankzij deze positionering kon het fonds profiteren van de stijgende rente (terwijl andere fondsen eronder leden); door zijn focus op dividenduitkerende aandelen en door zijn blootstelling aan buitenlandse valuta's (de stijging van de Amerikaanse dollar hielp de verliezen te beperken)."

De reden dat geen van de fondsen een positief rendement behaalde, was dat zowel aandelen als obligaties in 2022 tegelijkertijd in waarde daalden. Goud was de enige activaklasse met een positief rendement in 2022. De belangrijkste oorzaak van deze ineenstorting van de markt is welbekend: de inval in Oekraïne, die de gasprijzen en de inflatie in het algemeen opdreef. Om de stijgende prijzen te bestrijden, hebben de centrale banken hun beleidsrente verhoogd. Ook de langetermijnrente is gestegen, waardoor de obligatiekoersen zijn gedaald. "Obligaties kenden hun sterkste daling in 200 jaar, waardoor de defensieve sector uitzonderlijk negatief presteerde", aldus BNP Paribas Fortis.

"In tegenstelling tot de voorgaande drie jaar, hebben duurzame fondsen relatief slechter gepresteerd dan niet-duurzame fondsen, vanwege hun zeer lage blootstelling aan fossiele brandstoffen en hun relatieve overweging in groeiaandelen. We blijven echter overtuigd omdat we geloven dat dit op lange termijn resultaten zal opleveren", aldus BNP Paribas Fortis. Crelan heeft een soortgelijke opmerking. "Crelan Invest Balanced belegt niet in 'klassieke' energieaandelen (een van de weinige positieve sectoren in 2022), wat bijdraagt aan de negatieve performance van de aandelencomponent." "Het zijn de meest rentegevoelige activa die het meest hebben verloren," merkt Belfius op, terwijl hij eraan toevoegt "dat het einde van het jaar al tegenstrijdig was voor fossiele brandstoffen, en dat 2023 er ook ingewikkeld uitziet voor de oliesector, en de energiesector in het algemeen."

"In februari, kort voordat het conflict in Oekraïne uitbrak, hebben we onze aandelenposities teruggebracht tot neutraal gewicht", antwoordt Belfius. Degroof Petercam had een gelijkaardige reactie en verminderde zijn blootstelling aan opkomende en Europese aandelen in het eerste kwartaal van 2022. De private bank was in 2021 al begonnen met een "geleidelijke afbouw" van aandelen.

Bij KBC verlaagde de beheerder ook de technologiesector vanwege de stijgende rente, met als gevolg een onderweging in Noord-Amerika. In de loop van het jaar heeft de beheerder zijn cyclische posities verminderd en het gewicht van defensieve sectoren verhoogd, met een sterke voorkeur voor energie en gezondheidszorg. In het vierde kwartaal ten slotte werd de weging van technologie opnieuw verhoogd. Bij BNPP Fortis werden aan het begin van de oorlog in Oekraïne posities in staatsobligaties in dollar gekocht. In aandelen werd de diversificatie vergroot door de thematische focus te verminderen. Naarmate het jaar vorderde, werden groeiaandelen afgebouwd ten gunste van meer defensieve waardeaandelen. De weging van Amerikaanse aandelen werd verhoogd ten koste van Europese aandelen, die meer te lijden hebben onder de stijgende energieprijzen.

"Met internationale aandelenmarkten die gemiddeld 15-20% onder hun historische hoogtepunten liggen en obligatierendementen die oplopen tot 2,4%, 3,8% en zelfs net onder de 4% (voor veilige Duitse en Amerikaanse staatsobligaties en investment grade bedrijfsobligaties respectievelijk), lijkt 2023 een uitstekend jaar te worden voor beleggingen", aldus KBC, hoewel het van mening is dat "de woestijnoversteek nog niet helemaal voorbij is voor beleggers". De bank "wacht daarom nog even met het volledig investeren in aandelen".

Degroof Petercam benadrukt dat "de verwachte rendementen, in aandelen maar vooral in obligaties, vandaag duidelijk verbeterd zijn ten opzichte van 1 januari 2022. Het instapmoment is dus veel beter voor een langetermijnbelegger. Op korte termijn is er altijd kans op een correctie of volatiliteit, maar wij vinden het gevaarlijk om in deze context uit de markten te stappen. Het advies voor een belegger zou dan ook zijn om geleidelijk posities in te nemen (die zij op lange termijn kunnen aanhouden) in een wereldwijd gediversifieerd fonds. De geleidelijke aanpak helpt het market timing-risico af te vlakken.

Bij Delen, waar cash niet in aanmerking komt, is het advies te kiezen voor een "combinatie van sterke bedrijfsobligaties en aandelen, waarbij de weging van de twee activaklassen wordt aangepast aan het risicoprofiel van de belegger". De visie van BNP Paribas Fortis is niet veel anders. Zij benadrukt dat "zelfs als de volatiliteit dit jaar hoog zou blijven, zij ook een bron van opportuniteiten kan zijn en dat die zich voordoen in obligaties maar ook in aandelen".