Geschreven door
Christian Nolting
Global Chief Investment Officer
Dr. Ulrich Stephan
Chief Investment Officer Germany
Dr. Marco Bargel
Investment Strategist
Zoals verwacht zijn de verkiezingen voor de 20ste Bundestag van Duitsland een nek-aan-nek race geworden tussen de twee grote partijen die partners zijn in de bestaande Grote Coalitie. Uit de voorlopige officiële uitslag blijkt dat de SPD 25,7% van de stemmen behaalde, waarmee zij nipt voorbleef op de CDU/CSU met 24,1%. De Groenen eindigden op de derde plaats (14,8%) en de FDP (11,5%) eiste de vierde plaats op. De volgende coalities zijn volgens ons het meest waarschijnlijk:
Aangezien talrijke opiniepeilingen er al op hadden gewezen, kwam de verkiezingsuitslag niet als een grote verrassing voor financiële markten. Bewegingen in Europese aandelenkoersen zullen dus waarschijnlijk beperkt blijven in het begin van de week. Wij verwachten ook verder geen belangrijke verschuivingen door de verkiezingen, noch voor Europese staatsobligaties noch voor de koers van de euro.
Het vormen van een regering na de Bundestagverkiezingen in 2017 duurde 171 dagen - langer dan ooit tevoren - en ook deze keer zouden de verkennende gesprekken lang kunnen duren, gezien de verschillende mogelijke coalities en het aantal betrokken partijen. Maar een snellere regeringsvorming is wenselijk, wat de betrokken partijen zelf ook beseffen.
De eventueel aanhoudende politieke onzekerheid kan leiden tot een tijdelijke terugval op de aandelenmarkt, die kan worden aangegrepen als instapkans voor beleggers met de bijbehorende risicobereidheid.
De economische en budgettaire beleidskoers van de nieuwe federale regering zal een belangrijke factor zijn voor de langetermijnontwikkeling van de Duitse economie en de markten in het algemeen. Marktgedreven overwegingen zullen waarschijnlijk de meeste aandacht krijgen in een ’Jamaica’-coalitie (CDU/CSU, Groenen, FDP), omdat zowel de CDU/CSU als de FDP gekant zijn tegen verregaande overheidsinterventie in bijvoorbeeld het klimaatbeleid en de woningmarkt. Tegelijkertijd steunen zij de naleving van de grenzen van de overheidsschuld steunen en wijzen ze belastingverhogingen af. Een dergelijk beleid wordt door de markt als groeivriendelijk beschouwd - aandelen zijn in een dergelijk klimaat dus bijzonder interessant voor beleggers.
Significante belastingverhogingen zijn evenmin te verwachten onder een ’verkeerslicht’-coalitie (SPD, Groenen, FDP). Maar aangezien de SPD en de Groenen voorstander zijn van een uitbreiding van de steunmaatregelen voor de overheidssector, zouden de fiscale lasten wel enigszins kunnen toenemen. Beide partijen zouden ook de arbeidsmarkt strenger willen reguleren en van het EU-herstelfonds een permanent steunmechanisme willen maken. Overheidsingrepen in het klimaatbeleid en op de woningmarkt zijn waarschijnlijker dan onder een ’Jamaica’-coalitie, waardoor het klimaat voor bedrijven die in die sectoren actief zijn, uitdagender zou worden. In het algemeen is het echter onwaarschijnlijk dat de vooruitzichten voor de economie en de markten fundamenteel zouden veranderen met een ’verkeerslicht’-coalitie.
De mogelijke implicaties van de Bundestag-verkiezingen zouden beperkt moeten blijven tot de Duitse aandelenmarkt en andere Europese aandelenmarkten. Kleinere ondernemingen worden doorgaans zwaarder getroffen door veranderingen in het economisch beleid dan grote ondernemingen, die vaak sterk exportgericht zijn en daardoor veel afhankelijker zijn van de ontwikkelingen in de wereldeconomie. Mogelijke belemmeringen door overheidsingrijpen of belastingverhogingen kunnen daarom een sterkere invloed hebben op de koers van kleine beursgenoteerde ondernemingen.
De overheidsschuld zou kunnen toenemen in het geval van een ‘verkeerslicht’-coalitie. Het is echter belangrijk om de mogelijke markteffecten van deze of de beleidsbenaderingen van de twee andere haalbare coalities niet te overschatten: wij brengen geen wijzigingen aan in onze prognoses.
Bel onze experts van Talk & Invest op 078 153 154.
Maak een afspraak in uw Financial Center via 078 156 160 of online.
