Verschenen in L’Echo van 11 augustus 2021.
Het totale verlies van de Belgische huishoudens als gevolg van de lage rentevoeten bedraagt € 71,2 miljard tussen het eerste kwartaal van 2009 en het eerste kwartaal van 2021.
Het beleid van lage rentevoeten dat de ECB sinds de zware financiële crisis van 2008-2009 heeft gevoerd, heeft ingrijpende gevolgen gehad. Het leidde tot een totaal verlies van € 72 miljard voor huishoudens en vzw’s in België, zo blijkt uit een nieuwe simulatie van Eric Dor, directeur economische studies aan de IESEG School of Management (Parijs en Rijsel). Het gaat om de renteopbrengsten die voor 99% de huishoudens aanbelangen - die dus een verlies lijden van € 71,2 miljard - en voor 1% de vzw’s.
Terwijl de renteopbrengsten voor de huishoudens en de vzw’s in het eerste kwartaal van 2008 een bedrag van € 2,5 miljard vertegenwoordigden, was dit bedrag gedaald tot nog slechts € 281 miljoen in het eerste kwartaal van 2021. De gemiddelde rente die banken betalen op spaardeposito’s, bedraagt voortaan 0,08% in België.
Duitsland doet nauwelijks beter met 0,09%, terwijl Frankrijk met het spaarboekje A een gemiddelde rente betaalt van 0,42%. Nederland en Luxemburg doen nog slechter, met respectievelijk 0,03% en 0,02%.
Met een nominale rente van 0,08% en een inflatie van 2,27% in juli bedraagt de reële rentevoet momenteel -2,19% in België, onderstreept Eric Dor. “Dit betekent concreet dat de hoeveelheid goederen en diensten die iemand met z’n spaargeld kan kopen, jaarlijks 2,19% kleiner wordt.” Desondanks is het bedrag aan gereglementeerde spaardeposito’s sinds de financiële crisis verdubbeld, tot € 295 miljard in juni 2021.
Het bovenstaande geldt natuurlijk voor de huishoudens die sparen. De daling van de rentevoeten was wel in het voordeel van gezinnen die netto gezien leners zijn. De daling van de betaalde intresten is echter beduidend lager dan de daling van de ontvangen intresten: in het eerste kwartaal van 2021 hebben Belgische huishoudens voor € 1,78 miljard aan intresten betaald, tegenover € 1,88 miljard in het eerste kwartaal van 2008.
“De weerslag van het monetaire beleid op het totale inkomen van de huishoudens is bijzonder complex”, merkt Eric Dor op. "Sommige huishoudens die sparen en veel verlies hebben geleden op hun renteopbrengsten, kunnen toch voordeel hebben ondervonden van het monetaire beleid met zeer lage rentevoeten. Die rentevoeten kunnen er immers toe hebben geleid dat de activiteit en de tewerkstelling, en dus de inkomsten uit arbeid, hoger waren dan wat ze waren geweest bij ongewijzigde rentevoeten. De zeer lage rentevoeten zijn ook bevorderlijk geweest voor de financiering van de torenhoge Belgische overheidsschuld. Daardoor konden strenge bezuinigingsmaatregelen worden vermeden."
Christine Scharff
Copyright © 2021 Mediafin. Alle rechten voorbehouden.
